Η διερμηνεία στη νοηματική γλώσσα αποτελεί μία από τις πιο απαιτητικές γνωστικά μορφές διαμεσολάβησης. Οι διερμηνείς καλούνται να αποδίδουν σε πραγματικό χρόνο μηνύματα και περιεχόμενο με μεγάλη ακρίβεια, διατηρώντας παράλληλα το ύφος, την πρόθεση του ομιλητή και τη γραμματική δομή της νοηματικής. Σε αυτό το πλαίσιο, η προετοιμασία δεν είναι απλώς βοηθητική, είναι καθοριστική για την ποιότητα του τελικού αποτελέσματος.
Τι δείχνουν τα ερευνητικά δεδομένα
Μια πρόσφατη μελέτη (The Effect of Preparation on the Quality of Sign Language Interpretation, 2024) εξέτασε τη διαφορά στην απόδοση διερμηνέων με και χωρίς προετοιμασία. Τα ευρήματα ήταν αποκαλυπτικά:
- Οι διερμηνείς που είχαν προετοιμαστεί παρουσίασαν σαφώς λιγότερα λάθη και παραλείψεις.
- Ο γνωστικός φόρτος τους ήταν μειωμένος, γεγονός που βελτίωσε την ευχέρεια στην διερμηνεία.
- Όταν δεν υπήρχε προετοιμασία, χάθηκε περίπου 20% του νοήματος, ενώ με προετοιμασία το ποσοστό αυτό έπεσε στο 10%.
Τα στοιχεία αυτά δείχνουν πως η προετοιμασία επιδρά άμεσα στην ποιότητα, στην ακρίβεια και τελικά στην εμπειρία των Κωφών και Βαρήκοων χρηστών που βασίζονται στη διερμηνεία.
Γιατί είναι κρίσιμη η προετοιμασία
Η προετοιμασία προσφέρει στους διερμηνείς:
- Ορολογική εξοικείωση: ιδιαίτερα σε εξειδικευμένα πεδία (π.χ. ιατρικά, νομικά, πολιτιστικά συμφραζόμενα).
- Κατανόηση περιεχομένου: δυνατότητα να προβλέψουν τη ροή της ομιλίας και να εντοπίσουν κρίσιμα σημεία.
- Μείωση άγχους και γνωστικής πίεσης: περισσότερη συγκέντρωση στο επικοινωνιακό ύφος παρά στην αποκωδικοποίηση άγνωστων εννοιών.
Επιπτώσεις στην επαγγελματική πρακτική
Η ύπαρξη ή η απουσία προετοιμασίας έχει άμεσες και ουσιαστικές επιπτώσεις στην ποιότητα της διερμηνείας και, κατ’ επέκταση, στην εμπειρία των Κωφών και Βαρήκοων ατόμων.
-
Ακρίβεια και πληρότητα
-
Με προετοιμασία: οι διερμηνείς αποδίδουν με μεγαλύτερη πιστότητα το νόημα, μειώνουν τις παραλείψεις και διασφαλίζουν ότι δεν χάνεται κρίσιμη πληροφορία.
-
Χωρίς προετοιμασία: αυξάνεται ο κίνδυνος λαθών, ανακριβειών και απώλειας έως και 20% του νοήματος.
-
-
Γνωστικός φόρτος
-
Με προετοιμασία: Με την προετοιμασία, ο διερμηνέας δεν χάνει χρόνο και ενέργεια για να «βγάλει άκρη» με άγνωστους όρους την ώρα της διερμηνείας. Έτσι μπορεί να συγκεντρωθεί καλύτερα στη ροή, στο ύφος και στη φυσικότητα της απόδοσης.
-
Χωρίς προετοιμασία: η προσπάθεια αποκωδικοποίησης σε πραγματικό χρόνο προκαλεί έντονη πίεση και μειώνει την ευχέρεια.
-
-
Εμπειρία κοινού
-
Με προετοιμασία: το Κωφό και Βαρήκοο κοινό απολαμβάνει ισότιμη πρόσβαση, με σαφήνεια, συνέπεια και επαρκή απόδοση περιεχομένου.
-
Χωρίς προετοιμασία: η πρόσβαση γίνεται αποσπασματική, άνιση και με κενά στην κατανόηση.
-
-
Επαγγελματική αξιοπιστία
-
Με προετοιμασία: ενισχύεται η εικόνα του διερμηνέα ως επαγγελματία που παρέχει υψηλής ποιότητας υπηρεσίες.
-
Χωρίς προετοιμασία: υπονομεύεται η αξιοπιστία και η ίδια η αξία της διερμηνείας στα μάτια του κοινού.
-
Συμπέρασμα
Η προετοιμασία πρέπει να θεωρείται αναπόσπαστο κομμάτι της διαδικασίας διερμηνείας. Ο σεβασμός στους διερμηνείς σημαίνει σεβασμός στους τελικούς αποδέκτες: την Κοινότητα των Κωφών. Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, «η προετοιμασία δεν είναι απλώς καλή πρακτική· είναι προϋπόθεση για ισότιμη επικοινωνία» (Smith, 2024).
Στάθης Γιώργος
Διερμηνέας Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας
Υπ. Διδάκτωρ Ιονίου Πανεπιστημίου, τμήμα Ξένων γλωσσών, Μετάφρασης & Διερμηνείας
“Αν σου άρεσε το άρθρο, μοιράσου το!”
Ενδεικτική Βιβλιογραφία
- Smith, A. (2024). The Effect of Preparation on the Quality of Sign Language Interpretation. Journal of Interpretation, 32(1). University of North Florida. https://digitalcommons.unf.
edu/joi/vol32/iss1/3 - Napier, J., & Leeson, L. (2016). Sign Language in Action. Palgrave Macmillan.
- Dean, R. K., & Pollard, R. Q. (2013). The Demand Control Schema: Interpreting as a Practice Profession. RID Press.
